Czy magnetostymulacja może znaleźć zastosowanie w profilaktyce i terapii u koni ?
Naturalne promieniowania - jak słoneczne, kosmiczne i ziemskie - są podstawą każdego życia. Systemy biologiczne reagują na ich intensywność, częstotliwość i czas trwania.
W organizmie procesy fizykochemiczne jak wymiana jonowa, synteza białek czy przenoszenie impulsów nerwowych oraz funkcjonowanie enzymów i hormonów podlegają wpływowi tego promieniowania. Szkodliwe czynniki środowiska znacząco potrafią zaburzyć naturalne promieniowanie, prowadząc do zaburzeń zdrowia.
Magnetostymulacja i magnetoterapia w medycynie ludzkiej znalazły już swoje miejsce w poprawianiu stanu zdrowia czy wydolności psychofizycznej. Jest to tym łatwiejsze do propagowania, że pacjent relacjonuje swój lepszy stan po jednym zabiegu lub kolejnych zabiegach w serii.
W weterynarii zaś trwają nadal dyskusje o ich celowości i skuteczności, bowiem pacjent nie może zeznać o swoim samopoczuciu. Odzywają się też głosy naukowców, którzy żądają naukowych metod weryfikacji tych działań, żeby móc się podpisać pod pozytywną oceną tej metody.
Przedstawicielem takiej postawy okazał się m.in. profesor Deegen ze Szkoły Weterynaryjnej w Hanowerze - którą uważałem za wzór nauczania weterynarii w Europie. Wygłosił doniesienie, opublikowane w materiałach Targów Pro Animali w ub. roku we Wrocławiu o nienaukowości akupunktury, magnetostymulacji i innych metod tradycyjnej medycyny w weterynarii ze względu m.in. na obiektywną ocenę skuteczności. Tym samym okazuje się, że jeżeli nauka nie zna metody weryfikacyjnej danego zjawiska - to ono nie ma prawa istnieć. Jest to niestety podejście ograniczające rozwój naukowy i pokazujące ciasnotę umysłową takiego naukowca, przecież jeszcze nie starego a już skostniałego ortodoksa.
Jak dla każdej nowej metody - zwolennicy i propagatorzy ( głównie producenci sprzętu ) dla magnetostymulacji muszą znależć wiarygodne udokumentowanie działania tych urządzeń.
Sprawa jest natomiast jasna dla znawców medycyny komplementarnej, akupunktury, elektropunktury - opartej na tradycyjnej medycynie chińskiej ( TCM ), biofizyków zajmujących się szkodliwym wpływem na organizm lewoskretnych pól magnetycznych ( smog elektromagnetyczny - SEM ) wytwarzanych
przez urządzenia elektryczne ( lampy katodowe monitorów komputerów, odbiorników TV, silniki elektryczne tramwaju i trollejbusu, maszty radiowe, linie wysokiego napięcia, stacje transformatorowe, telefony komórkowe etc. ).
W licznych artykułach docenta Anatolego Pawlenki z Kijowa, autora osobistych systemów ochrony przed szkodliwym promieniowaniem elektromagnetycznym ( BIO Guard ) czytamy jak niebezpieczne jest oddziaływanie tych pól na organizm. Ministerstwo Zdrowia Ukrainy wprowadziło zalecenie dla uczniów klas komputerowych o konieczności zabezpieczenia stanowiska komputerowego przed szkodliwym promieniowaniem.
Magnetostymulacja ma za zadanie przywrócić prawidłowe stosunki , które wytwarza fizjologiczne promieniowanie ziemskie, zaburzone przez smog elektromagnetyczny. Bez promieniowania ziemskiego nie jest możliwe życie na Ziemi. Promieniowanie to jest delikatne, ale pozbawieni go kosmonauci po kilku miesiącach przebywania na orbicie są niezdolni do samodzielnego wyjścia ze statku powietrznego i podlegają długiej rehabilitacji narządu ruchu, min. przy pomocy pól magnetycznych.
Zwierzęta, takie jak walenie, rekiny, ptaki ( bociany ) a także insekty m.in. pszczoły, używają magnetyzmu Ziemi do orientacji.
Efekty działania magnetostymulacji :
Już wiele lat temu robiono próby ze stałymi magnesami w weterynarii. Następnie użyto do wytwarzania pola prądu zmiennego a obecnie tzw. pulsujących pól o zmiennym natężeniu. W Europie - dr Warnke wykazał u zwierząt laboratoryjnych znaczny wzrost pochłaniania tlenu, zwiększoną wytrzymałość na wysiłek i lepsze zdolności pracy serca po zadziałaniu polem magnetycznym. Te wyniki zostały wkrótce powtórzone w USA i metoda zaczęła się szybko rozwijać. Obecnie kilka firm w Europie wytwarza maty, derki, aplikatory miejscowe, pokrowce na kończyny - zaopatrzone w wiązki przewodów wytwarzające pulsujące pole magnetyczne.
W obszarze sportu jeżdzieckiego najczęstsze wskazania do stosowania magnetostymulacji to :
Profilaktyka , wzmacnianie systemu odpornościowego, regeneracja po chorobie, przygotowanie do treningu, zawodów, szczególnie koni nerwowych, po wysiłku, przy zakwaszeniu mięśni ( tying up ), przy kontuzjach sportowych z ranami i ze złamaniami kości włącznie.
Zabiegi stosuje się od 1 do 3 razy dziennie. Czas zabiegu od 6-8 do 30 min. w jednym cyklu.
Mechanizm działania magnetostymulacji opiera się na poprawie odżywiania komórek poprzez podwyższenie potencjału ich ścian, dzięki czemu nasila się synteza ATP. Zwiększa się synteza kolagenu
( składnika budulcowego skóry, ścięgien, chrząstek ). Nasilona synteza białek poprawia procesy regeneracji i przyrost masy mięśniowej. Zwiększone utlenowanie krwi poprawia jej przepływ, zapobiega sklejaniu erytrocytów i przyspiesza odzyskanie właściwego pH po wysiłkowej kwasicy mięśni. Wzrost odporności odbywa się dzięki stymulacji limfocytów T i innych ciał odpornościowych oraz wzrost funkcji fagocytozy makrofagów. Podwyższa się również aktywność lizozymu - enzymu odpornościowego, obecnego w płynach ustrojowych.
Zastosowanie u chorych zwierząt dotyczy głównie schorzeń jelit, przebiegających z objawami kolki, układu oddechowego ( bronchity ), stany zapalne gałek ocznych, ścięgien, stawów - także trzeszczek kopytowych, worków powietrznych, zatok, porażeń kończyn, reumatyzmu oraz ran i złamań kości.
Przeciwwskazania są nieliczne, jak : ciąża, epilepsja u małych zwierząt, ostre stany z gorączką, zaburzenia rytmu serca.
Uwagi praktyczne :
Przy wyborze urządzenia warto kierować się wskazaniem, by maty, derki czy pokrowce na kończyny umożliwiały jak największe pole działania. Aparat powinien mieć też własne żródło zasilania umożliwiające użycie go w terenie, poza zasięgiem linii elektrycznej.
Pokrowce powinny być zmywalne , giętkie, pozwalające na stabilne umocowanie na koniu, bez konieczności stałego nadzoru.
Obserwacje własne potwierdziły skuteczność magnetostymulacji u koni wyczynowych, w przywracaniu sprawności narządu ruchu.
Dotychczas używane aparaty do magnetostymulacji u koni są sprowadzane z zagranicy i kosztują od 8 do 16 tysięcy złotych. Ponieważ są już krajowi producenci podobnego sprzętu dla ludzi, czekamy na wersję weterynaryjną tych urządzeń w bardziej przystępnych cenach.
Zdjęcie 1.
Koń pod derką i pokrowcami kończynowymi aparatu MRS 2000 firmy Vita - Life
Zdjęcie 2 i 3
Aparat firmy Equimag
Zdjęcie 4
Aparat Bemer-vet firmy Innomed
Zdjęcie 5 i 6
Widok termograficzny ( kamera firmy Vigo ) szyi konia przed i po zastosowaniu maty Bemer-vet. Widoczna poprawa ukrwienia okolicy szyi po działaniu maty.